Bodemkwaliteiten
De bodem en de ondergrond mogen zich laatste tijd verheugen op een toenemende aandacht vanuit de samenleving. Er is erkenning van de grote waarde die de bodem en de ondergrond vertegenwoordigen. Daarom is in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte een rijksstructuurvisie voor de ondergrond aangekondigd.
De bodem is een doorsnede van verschillende 'werkingssferen'. De kosmosfeer vinden we ondermeer terug in de inslagen van meteoriten en in de warmte van de aardkern. De geosfeer in werkt door in de samenstelling en beweging van het aardoppervlak (tektoniek). De atmosfeer en hydrosfeer openbaren zich in de invloed van klimaat en waterstromen op de bodem vorming en bodemerosie. De biosfeer vinden we in de fossielen, maar ook in het actuele bodemleven. De noösfeer ten slotte is de invloed van de mens op de bodemvorming. Nergens is die invloed sterker dan in Nederland.
Vaak wordt onder bodem alleen de eerste meter beneden het maaiveld verstaan. Willen we het over de diepere lagen hebben, dan moeten we eigenlijk spreken van 'ondergrond'.
De betekenis van de bodem en ondergrond voor de samenleving is bijzonder groot. Niet voor niets zijn rivierdelta's de dichtst bewoonde gebieden op aarde. Dat komt in belangrijke mate door de bodemgesteldheid.
De functie of kwaliteit van de bodem en ondergrond kunnen we in vier groepen onderscheiden, die wezenlijk van elkaar verschillen: dragen, productie, informatie en regulatie. De eerste twee hebben te maken met de de uitwisseling van energie en materie tussen samenleving en omgeving. Bij informatie- en regulatie gaat het om de informatiehuishouding. De informatiekwaliteiten bestaan in de levering van informatie vanuit de omgeving aan de samenleving. De regulatiefunctie betreft het dempen van de natuurlijke en door de mens veroorzaakte dynamiek in onze leefomgeving. Bijvoorbeeld: de bodem kan water vasthouden (retentie/sponswerking) en daardoor snelle waterafvoer en erosie voorkòmen.
Zie voor nadere uitleg het Globaal Ecologisch Model
Op de site www.ruimtexmilieu wordt per milieutype het belang van specifieke ondergrondkwaliteiten aangegeven.
Meer praktische tips over bodemkwaliteiten op de site ruimtexmilieu.nl en www.soilpedia.nl.
