Koersen landelijk gebied
De koersbepaling Landelijke gebieden in de Vierde Nota Extra beoogde de regionale verscheidenheid in het landelijk gebied met richtinggevend rijksbeleid te ondersteunen.Voor de koersbepaling landelijk gebied werd het watersysteem als onderlegger gehanteerd (zie ook watersysteembenadering). Het draagvlak voor het koersenbeleid bij sectoren en provincies bleek gering. Wel was het een goede opstap naar een betere afstemming van ruimte en water in de latere beleidsnota's.
Na het verschijnen van de Vierde Nota heeft de beleidsontwikkeling voor het landelijk gebied zich in snel tempo voortgezet. Het Nationaal Milieubeleidsplan, de Structuurnota Landbouw, het Natuurbeleidsplan en de Derde Nota Waterhuishouding betekenden een heroriëntatie op gebruik en inrichting van de ruimte. Dit kreeg zijn neerslag in de vernieuwing van ruimtelijk beleid voor de landelijke gebieden in de Vierde Nota Extra. Dat was even hard werken want in een zeer korte tijd moest er nieuw beleid komen. In de eerste fase werd door een team externe deskundigen het rapport Multiplex opgesteld, in de tweede fase werd door medewerkers van de RPD daaraan een nadere onderbouwing en beleidsmatige uitwerking gegeven. Gekozen werd voor een indeling van het landelijk gebied in een viertal ontwikkelingsrichtingen: de 'koersen'.
De beleidsmatige betekenis van de koersbepaling was geen lang leven beschoren. Daarvoor zijn vele redenen te benoemen. Zo was het toch een nogal technisch verhaal, hadden we weinig tijd voor draagvlakontwikkeling en was er een flinke beleidsconcurrentie met LNV, waar wel het instrumentarium zat. De integrale benadering vanuit de ruimtelijke ordening werd niet gevolgd door een implementatie vanuit de sectoren.
Toch heeft de koersbepaling een aantal indirecte effecten gehad:
- We kunnen de koersbepaling wel zien als een stap in de verbetering van de afstemming van ruimte en water, waarvan later de vruchten geplukt konden worden.
- Ook heeft de discussie over de 'gele koers', de discussie over de ruimtelijke ontwikkeling van de intensieve veehouderij aan de orde gesteld. De Reconstructiewet concentratiegebieden is op die discussie geënt.
